Hỏi:
Trong kế hoạch đấu thầu (KHĐT) ghi: Gói thầu tư vấn có giá gói thầu 1 tỷ đồng, áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu là chỉ định thầu, phương thức đấu thầu là 1 túi hồ sơ. Xin hỏi ghi phương thức đấu thầu như thế có đúng với Luật và quy trình chỉ định thầu không?
Trả lời:
Câu hỏi của Bạn liên quan tới phương thức đấu thầu được quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu. Theo đó, đối với mọi gói thầu dịch vụ tư vấn (DVTV) khi tổ chức đấu thầu phải áp dụng phương thức đấu thầu 2 túi hồ sơ. Ý nghĩa của phương thức đấu thầu 2 túi hồ sơ là toàn bộ hồ sơ dự thầu (HSDT) của nhà thầu nộp đúng theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu (HSMT) sẽ được mở hai lần. Lần đầu mở hồ sơ đề xuất (HSĐX) kỹ thuật của các nhà thầu để đánh giá. Sau đó chỉ mở HSĐX tài chính của các nhà thầu đã vượt qua đánh giá về mặt kỹ thuật, còn nhà thầu nào không vượt qua thì HSĐX tài chính của nhà thầu đó được trả lại theo nguyên trạng. Đó là cách đánh giá thông thường đối với gói DVTV trên thế giới. Phải chăng người ta không muốn khi đánh giá HSDT cứ bị ám ảnh bởi giá dự thầu thấp hoặc cao, vì trong đấu thầu DVTV người ta mong muốn tìm được nhà tư vấn có nhân sự là những người đủ kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn. Còn đối với các gói thầu ngoài DVTV (như gói mua sắm hàng hóa, xây lắp...) thì việc mở thầu chỉ diễn ra một lần (gọi là phương thức đấu thầu 1 túi hồ sơ) do yêu cầu đối với các gói thầu này khác hẳn yêu cầu đối với gói DVTV.
Thực ra phương thức đấu thầu 1 túi hay 2 túi hồ sơ chỉ mang tính hình thức, quy ước và gần như là một thông lệ, song đều hướng tới việc lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của HSMT.
Như trên đề cập, tại Điều 26 Luật Đấu thầu quy định đấu thầu DVTV áp dụng phương thức đấu thầu 2 túi hồ sơ. Trong quy định pháp luật thì mỗi từ đều có ý nghĩa riêng. Chỉ khi tổ chức lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi hoặc đấu thầu hạn chế thì mới gọi là “đấu thầu”. Nghĩa là tại Điều 26 Luật Đấu thầu chưa đề cập tới phương thức đấu thầu khi áp dụng hình thức chỉ định thầu đối với gói DVTV. Tại Nghị định 85/2009/NĐ-CP (NĐ 85) khi quy định về KHĐT (Điều 10), về quy trình chỉ định thầu (Điều 41) cũng không đề cập tới phương thức đấu thầu cho gói DVTV thực hiện theo hình thức chỉ định thầu. Tuy nhiên, trong quy định về đánh giá hồ sơ trong chỉ định thầu DVTV có ghi “Đánh giá HSĐX và đàm phán về các đề xuất của nhà thầu”. Qua đó, thể hiện rằng không tách biệt HSĐX kỹ thuật và HSĐX tài chính như phương thức đấu thầu 2 túi hồ sơ. Việc đánh giá HSĐX trong chỉ định thầu DVTV được quy định trong NĐ 85 gần giống như đánh giá HSDT trong đấu thầu mua sắm hàng hóa hoặc xây lắp.
Tiếp đó, ngày 7/9/2011, Bộ KH&ĐT ban hành kèm theo Thông tư 09/2011/TT-BKHĐT Mẫu hồ sơ yêu cầu (HSYC) cho chỉ định thầu DVTV. Theo đó, quy định nhà thầu chỉ nộp 1 đơn đề xuất chỉ định thầu (thay vì 2 đơn theo phương thức đấu thầu 2 túi hồ sơ). Đồng thời, trong đơn đề xuất chỉ định thầu có yêu cầu nhà thầu ghi luôn chi phí mà nhà thầu yêu cầu để thực hiện gói thầu. Như vậy, cách thể hiện trong Mẫu HSYC cho chỉ định thầu DVTV có phần giống với phương thức đấu thầu 1 túi hồ sơ.
Như vậy, hiện tại không có quy định chi tiết để giải đáp tình huống mà Bạn nêu ra là: ghi phương thức đấu thầu trong KHĐT như thế nào cho gói chỉ định thầu DVTV? Nếu ghi là “phương thức 2 túi hồ sơ” thì không đúng vì không phải là tổ chức đấu thầu, còn nếu ghi là “phương thức 1 túi hồ sơ” thì có vẻ đúng với các bước thực hiện chỉ định thầu nêu trong NĐ 85 và Mẫu HSYC chỉ định thầu DVTV, nhưng nếu đơn vị thẩm định KHĐT yêu cầu nêu căn cứ thì cũng lại “bó tay”. Đây là một tồn tại đòi hỏi sự vào cuộc của các cơ quan quản lý để tạo ra một cơ sở pháp lý rõ ràng. Trước mắt, xét về bản chất, trong KHĐT nên ghi phương thức đấu thầu 1 túi hồ sơ cho gói DVTV thực hiện theo hình thức chỉ định thầu.
TS. Nguyễn Việt Hùng
.jpg)