Theo Quyết định số 3549/QĐ-UBND của UBND Tỉnh, gói thầu Xây dựng đường giao thông, hệ thống thoát nước, lát vỉa hè đường Đông Hương 2″, TP.Thanh Hoá (gói thầu Đông Hương 2), có tổng giá trị dự toán là 26.886.641.000 đồng, được đầu tư từ nguồn ngân sách tỉnh, thành phố, do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình cơ bản (QLDA ĐTXD) TP.Thanh Hoá làm chủ đầu tư.
Phản ánh về việc tổ chức bán HSMT gói thầu này một số nhà thầu đã tham gia mua HSMT cho biết: Chiều 19/1/09, ngày đầu tiên bán HSMT theo thông báo mời thầu đã đăng tải trên Báo Đấu thầu, họ đã không thể mua được HSMT vì sự ngăn cản của một số nhà thầu địa phương ngay trước cửa trụ sớ của Ban QLDA. Là người trực tiếp tham gia mua HSMT gói thầu trên, chị P – đại diện cho một nhà thầu của tỉnh Hà Nam, tường thuật lại: “Ngày 19/1, khi chúng tôi và hơn mười nhà thầu khác có mặt tại trụ sở của Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá để mua HSMT, có một số thanh niên địa phương đã “lùa” tôi và các nhà thầu khác ra một quán nước cách trụ sớ Ban QLDA khoảng 500m để “nói chuyện”. Khi ra tới đó, họ hỏi xem và thu luôn HSNL của một số nhà thầu rồi đưa cho mỗi người 500.000 đồng, sau đó yêu cầu các nhà thầu ra về ” .
Nhiều nhà thầu có mặt tại Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá đã kiên quyết không nhận tiền và tiếp tục vào mua HSMT thì liền bị một nhóm thanh niên địa phương ngăn cản, doạ đánh rồi cướp giật và xé HSNL ngay tại quán nước. Trước thực trạng trên các nhà thầu đã gọi điện tới số máy của Ban QLDA nhiều lần để “cầu cứu, nhưng không có nhân viên nào của Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá nghe máy. Chị P cho biết thêm: Chúng tôi và một số nhà thầu khác đã chờ đến cuối chiều ngày 19 / 1 nhưng vẫn không thể mua được HSMT vì liên tục bị một nhóm thanh niên địa phương ngăn cản thô bạo khi vào mua HSMT tại Ban QLDA. Tôi và nhiều nhà thầu khác đã phải ấm ức ra về sau khi đã đi cả trăm cây số và chầu chực cả ngày trời ở đây”.
Sau khi tiếp nhận phản ánh của các nhà thầu, ngày 4/2 – một ngày trước thời điểm đóng thầu, Chúng tôi đã có mặt tại trụ sở của Bên QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá và trực tiếp chứng kiến việc bán HSMT, cũng như trải nghiệm sự khó khăn trong việc mua HSMT gói thầu nói trên. Dù đã trong giờ làm việc, nhưng khi chúng tới hỏi mua HSMT tại phòng Kế toán của Ban QLDA thì được một nhân viên giới thiệu qua phòng Kỹ thuật. Chúng tôi tìm đến phòng Kỹ thuật thì cửa phòng im ỉm khoá và không có một nhân viên nào của Ban QLDA ĐTXD có mặt để bán HSMT cho các nhà thầu.
Theo thông tin đăng tải trên Báo Đấu thầu, thời gian bán HSMT gói thầu đường Đóng Hương 2, TP.Thanh Hoá là từ ngày 19/1 đến ngày 5/2/2009. Nhưng trên thực tế khoảng thời gian trên trùng với thời gian nghỉ Tết Nguyên đán Kỷ Sửu 2009, nếu trừ đi khoảng thời gian nghỉ Tết thì việc bán HSMT gói thầu trên chỉ diễn ra trong vòng 10 ngày. Đây là khoảng thời gian bán rất ngắn đối với một gói thầu có quy mô không nhỏ và được tổ chức đấu thầu rộng rãi tại một địa phương.
“Phải đủ giấy tờ thì chúng tôi mới bán”
Trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu chiều ngày 4/2, ông Lê Trường Giang, người trực tiếp đại diện cho Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá bán HSMT gói thầu đường Đông Hương 2 cho biết: “Có rất nhiều nhà thầu vào phòng Kỹ thuật hỏi mua HSMT trong những ngày đầu tiên, nhưng chỉ những ai đủ giấy tờ thì chúng tôi mới bán. Theo quy định của Ban QLDA thì nhà thầu cần xuất trình đủ HSNL, giấy giới thiệu và chứng minh thư nhân dân”. Để chứng minh cho việc “làm đúng” của mình, ông Giang mang ra một tập HSNL của các nhà thầu đã mua HSMT gói thầu này cho chúng tôi xem.
Khi chúng tôi đề cập tới sự gián đoạn trong việc bán HSMT, ông Giang cho biết: Chúng tôi chỉ thiếu HSMT trong ngày thứ 3 bán HSMT, sau đó Ban QLDA đã pho to tiếp HSMT để bán. Về việc không có người trực bán HSMT thường xuyên trong giờ hành chính, ông Giang đã giải thích: Là người bán HSMT, nhưng đôi lúc chúng tôi cũng phải ra công trường. nên không thường xuyên có mặt tại phòng Kỹ thuật để bán HSMT. Nói đến số lượng nhà thầu tham gia mua HSMT trong những ngày vừa qua, ông Giang đã đưa cho chúng tôi danh sách 11 nhà thầu được viết và pho to vội. Điều đáng chú ý là trong bản danh sách các nhà thầu tham gia mua HSMT mà ông Giang đưa cho chúng tôi không đề ngày tháng cụ thể, không có chữ ký của người đại diện các nhà thầu đến mua HSMT mà chỉ có tên các Doanh nghiệp tham gia mua HSMT được viết vội và mang đi pho to. Nói thêm về công tác bán HSMT gói thầu này, ông Bùi Huy Việt, Giám đốc Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá cho biết: Là gói thầu có quy mô lớn ở Tỉnh, nên chúng tôi yêu cầu nhà thầu phải đủ HSNL và giấy giới thiệu khi họ tới mua HSMT, nhưng cũng không quá khe khắt”. Còn vấn đề lộn xộn phía ngoài cổng của Ban QLDA trong những ngày bán HSMT, Ông Việt nói, hoàn toàn không biết. Ông còn cho biết thêm, việc lập HSMT được Ban QLDA thuê Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Đông Anh thực hiện. Đại diện cho Sở KH&ĐT tỉnh Thanh Hoá, ông Nguyễn Minh Tốn cho biết: ‘Là cơ quan quản lý nhà nước về công tác đấu thầu tại địa phương. Sở KH&ĐT Tỉnh đã có những hướng dẫn rất cụ thế để các chủ đầu tư Ban QLDA và nhà thầu làm đúng những quy định của pháp luật về đấu thầu mà Nhà nước đã ban hành”. ông Tốn cũng thừa nhận công tác tổ chức đấu thầu ở một số nơi trong Tỉnh thực hiện chưa tốt. Theo ông Tốn thì việc Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá đưa ra yêu cầu về HSNL khi nhà thầu đến mua HSMT là sai với những quy định hiện hành. Ông Nguyễn Minh Tốn khẳng định: “Nếu nhà thầu gọi điện trực tiếp đến Sở để kiến nghị về các biểu hiện sai phạm mà các chủ đầu tư gây ra trong quá trình tổ chức đấu thầu thì Sớ sẽ trực tiếp can thiệp ngày để bảo vệ quyền lợi của nhà thầu, đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong công tác đấu thầu”.Việc Sở KH&ĐT kịp thời chỉ đạo Ban QLDA thực hiện công tác đấu thầu theo quy định của pháp luật là đúng chức năng, nhiệm vụ và vai trò của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu ở địa phương. Tuy vậy trong trường hợp này, nếu chỉ dừng lại ớ đó thì có vẻ như chưa đủ. Có thể cán bộ của Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá nói chung và riêng cá nhân ông Giang sẽ “cười khẩy” cho rằng chỉ là giơ cao đánh khẽ rồi cho qua. Và điều đó sẽ dẫn tới sự “coi thường kỷ cương pháp luật, không bảo đám tính nghiêm minh của pháp luật về đấu thầu. Qua sự việc này, Báo Đấu thầu mong rằng Sở KH&ĐT tỉnh Thanh Hóa cần giám sát chặt chẽ quá trình tố chức đấu thầu đối với gói thầu này và các gói thầu khác do Ban QLDA ĐTXD TP.Thanh Hoá thực hiện trong quá trình thẩm định, đặc biệt lưu ý về các nội dung như: danh sách các nhà thầu mua HSMT có đúng như ông Giang đã dẫn chứng cho Báo Đấu thầu, sự công khai, minh bạch và tính cạnh tranh củ a gói thầu này và đặc biệt là hiệu quả kinh tế ra sao (giá bỏ thầu, có bao nhiêu trong số cá c nhà thầu nộp HSDT vi phạm ngay điều kiện tiên quyết để HSDT “được” loại, các nhà thầu mua HSMT và nộp HSDT cũng như nhà thầu sau này được đề nghị trúng thầu (nếu có) đến từ đâu…)?