Hỏi:
Sau khi phát hành HSMT, BMT phát hiện có lỗi trong HSMT (câu chưa rõ nghĩa, dễ hiểu lầm khi chuẩn bị HSDT, sai khối lượng công việc….) BMT đã chủ động soạn văn bản giải thích thêm hoặc sửa khối lượng công việc trong HSMT và gửi đến các nhà thầu đã mua HSMT.
- BMT có vượt quá quyền hạn của mình?
- Các thay đổi trong HSMT sau khi phát hành có cần phải thẩm định để Chủ đầu tư phê duyệt?
Trả lời:
Tình huống mà Bạn nêu ra liên quan tới 2 nội dung:
- Về quyền và nghĩa vụ của BMT
BMT thuộc đối tượng áp dụng Luật Đấu thầu căn cứ Điều 2 Luật Đấu thầu. Quyền và nghĩa vụ của BMT được quy định ở Điều 62 Luật Đấu thầu, còn điều kiện đối với từng cá nhân tham gia BMT được quy định tại Điều 9 khoản 1 Luật Đấu thầu.
Theo đó, BMT có trách nhiệm chuẩn bị tài liệu, hồ sơ cho Chủ đầu tư phê duyệt, thực hiện các công việc giúp cho Chủ đầu tư trong quá trình lựa chọn nhà thầu.
Như vậy việc sửa đổi HSMT đã phát hành, dù là sửa câu chữ hay chuẩn xác khối lượng công việc, điều chỉnh các yêu cầu nêu trong HSMT đã phát hành…. Đều không thuộc nhiệm vụ cũng như quyền hạn của BMT.
Theo quy định trong NĐ 85/CP (Điều 15, Điều 23), trên cơ sở HSMT được lập (phù hợp với Mẫu HSMT do Bộ KH&ĐT ban hành, phù hợp với đặc thù của gói thầu cụ thể), Chủ đầu tư phê duyệt HSMT trên cơ sở báo cáo thẩm định của cơ quan, tổ chức thẩm định.
Với quy trình như vậy thì việc sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh bất kỳ nội dung nào trong HSMT phải được Chủ đầu tư xem xét, quyết định bởi lẽ Chủ Đầu tư là người phê duyệt HSMT, là người chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình. Với 1 quy trình chặt chẽ, có sự tham gia của nhiều người từ người lập HSMT, người thẩm định, người phê duyệt, tất cả đều có trình độ chuyên môn và có chứng chỉ về đấu thầu thì làm sao lại đến mức trong HSMT đã ban hành vẫn có “câu chữ chưa rõ nghĩa, sai khối lượng công việc…”. Phải chăng HSMT được thông qua một các hình thức, thiếu trách nhiệm.. Đây cũng là vấn đề đang xảy ra ở một số cuộc đấu thầu, làm cho các quy định, yêu cầu, mục tiêu của Luật đấu thầu vẫn chỉ nằm trên giấy.
- Về việc thẩm định trước khi duyệt
Đây là một công việc bắt buộc không những đối vơi HSMT, kết quả lựa chọn nhà thầu cũng như đối với KHĐT. Đơn vị lập HSMT và đơn vị thẩm định HSMT phải độc lập với nhau và chỉ là người giúp việc, tạo cơ sở cho Chủ đầu tư xem xét, phê duyệt. Tuy nhiên, trong quá trình xem xét HSMT để phê duyệt thì chủ đầu tư có thể tự quyết định điều chỉnh, sửa đổi một vài từ ngữ cho rõ nghĩa, song khi phát hiện hoặc nghi ngờ các số liệu, con số, khối lượng công việc… liên quan tới thiết kế chẳng hạn thì Chủ đầu tư có thể không đủ thông tin, cơ sở để tự quyết định và khi đó cần có ý kiến của các đơn vị giúp việc. Như vậy, càng minh chứng rằng việc sửa đổi HSMT của BMT là không đủ cơ sở và vượt quá thẩm quyền của mình. Còn 1 khi HSMT đã ban hành mà buộc phải sửa đổi, bổ sung thì cũng nên truy cứu trách nhiệm của những cá nhân, tổ chức đã tham gia xây dựng HSMT, đã thẩm định HSMT và ngay cả người phê duyệt HSMT để hạn chế sơ suất lặp lại.